Stellen zonder kinderen

Als je op internet zoekt naar informatie over erfrecht en testament kom je vaak terecht op websites waar van alles uitgelegd wordt over echtparen met kinderen, de wettelijke verdeling, opvullegaten en rentetellers. Heel handig en vast ook nuttig, als je kinderen hebt.

Een steeds grotere groep mensen in Nederland heeft geen kinderen. Soms is dat een keuze, soms niet. Wat regel je dan in je testament en levenstestament? Gaat het dan vanzelf goed? Omdat er weinig informatie over te vinden is, wil ik uitleggen wat je kunt regelen als je een stel bent zonder kinderen.

Allereerst: wat zegt de wet?

Je bent een stel zonder kinderen en één van jullie overlijdt, wie erft er dan van je? Als je getrouwd bent of geregistreerd partner, erf je in ieder geval van elkaar. Als je samenwoont, is dat niet automatisch geregeld, dat moet je dan altijd in een testament en/of samenlevingscontract vastleggen. Dat je van elkaar erft, dat is meestal wel wat de kinderloze stellen willen.

Maar wat gebeurt er als de laatste van jullie overlijdt? Er is dan geen wettelijke partner meer die van je erft en er zijn geen kinderen. De wet zegt dat dan de ouders, samen met broers en zussen, erfgenaam zijn. Je kunt afvragen of dat is wat je wilt. En het kan bovendien een hele vervelende uitkomst hebben. Voorbeeld: Jeroen en Hanneke zijn getrouwd en hebben geen kinderen. Ze hebben inmiddels aan overwaarde in het huis en aan spaargeld zo’n 300.000 opgebouwd. Jeroen overlijdt en de hele erfenis gaat naar Hanneke. Als zij vervolgens overlijdt, gaat alles naar haar ouders, broers en zussen. Ook het deel waarvan je zou kunnen vinden dat het van Jeroen was en dus eigenlijk naar zijn familie zou moeten. Kortom: is dit wat je wilt?

Wat moet je dan regelen?

Je kunt als stel zonder kinderen een testament maken waarin je samen afspreekt dat je (uiteraard) eerst van elkaar erft, maar waarin je ook afspreekt wat er met de erfenis moet gebeuren als de laatste van jullie overlijdt. Wie je dan aanwijst als erfgenaam, bepalen jullie helemaal zelf! Natuurlijk wijst de wet ouders, broers en zussen aan, maar je bent vrij om iedereen als erfgenaam te kiezen van wie jij vindt dat die jouw erfgenaam moet zijn. Dat kunnen dus ouders, broers en zussen zijn, maar ook neefjes en nichtjes, goede vrienden, kinderen daarvan, de buurjongen, alles mag.

En hoe zit dat dan met de erfbelasting?

Iedereen die van jou erft, die geen kind, kleinkind of ouder van je is, valt voor de erfbelasting in de categorie ‘overige personen’. Deze mensen hebben een lage vrijstelling (2023: € 2.418) en betalen daarna 30% erfbelasting. Als je wilt dat jouw erfenis belastingvrij vererft, dan kun je overwegen om (een deel van) de erfenis naar een goed doel te laten gaan, die betalen geen erfbelasting.

Anders nog iets?

Ja. Denk ook eens na over wie jouw erfenis gaat afhandelen (de executeur). Als de eerste van jullie overlijdt, is het uiteraard logisch dat de ander alles regelt. Maar wie moet alles gaan regelen als de laatste van jullie overlijdt? Wil je dat je erfgenamen dat doen? Of wil je daar een professioneel executeur of een notaris benoemen? Het mag allemaal, maar denk er wel goed over na.

En hoe zit het dan met dat levenstestament?

Op mijn website kun je lezen wat een levenstestament precies is. Ook daar benoemen de meeste stellen met kinderen eerst elkaar en dan de kinderen als reserve. Dat jullie als stel zonder kinderen eerst elkaar aanwijzen als gevolmachtigde, dat lijkt een hele logische stap. Maar wil je ook iemand aanwijzen als reserve gevolmachtigde? En wie moet dat dan zijn? Of wil je juist opschrijven dat iemand in je omgeving géén bewind over je aan mag vragen? Ook dat is een optie.

Samengevat:

Denk eens goed na over:

• Wie mag voor jou beslissingen nemen als je dat zelf niet meer kunt?
• Wie moet er van jou erven als er na jouw overlijden nog iets over is?
• Wie gaat dan jouw erfenis regelen?

Dit zijn eigenlijk de drie hoofdvragen. Voor iedereen, en dus ook voor stellen zonder kinderen.

Wil je meer informatie, of wil je testamenten gaan maken?
Ik spreek graag een keer met je af. Om te kijken wat er in jullie situatie kan en om je te helpen met opstellen van jullie testamenten en levenstestamenten.